بحرانی که ایران را درگیر کرده است؛
تعداد بازدید : 0
فرونشست زمین تهدیدی جدی در استان مرکزی
نسل فردا / گروه ایران
فرونشست زمین از بحرانهای زیستمحیطی چندسال اخیر است و بروز شکاف و حفرههای ناشی از آن و فروریزشهای ناگهانی ناشی از شکلگیری حفرهها با پایین رفتن سطح ایستابی، بروز فرسایش تونلی، آبشستگیها و ریزشهای سطحی در همه نقاط کشور مستعد وقوع هستند. درحال حاضر ۳۰۰ دشت ایران دچار بحران فرونشست زمین است ودربرخی از دشتهای ایران شرایط از فرونشست عبور کرده و مرحله بحرانی ایجاد فروچالهها شده است. استان مرکزی با ۲۹ هزار و ۵۳۰ کیلومتر مربع وسعت، حدود یک و ۸۲ صدم درصد ازمساحت کشور را به خود اختصاص داده و براساس آخرین تقسیمات کشوری، این استان دارای ۱۲ شهرستان، ۲۶ بخش، ۳۵ شهر، ۶۶ دهستان، یک هزار و ۳۹۴ آبادی دارای سکنه و ۴۶ آبادی خالی ازسکنه است. کاهش بارندگی درسالهای اخیروافت سفرههای زیرزمینی، فرونشست زمین را در برخی از مناطق استان مرکزی به همراه داشته است. به گفته کارشناسان این حوزه کاهش بارندگیها، خشکسالی و برداشت بیرویه از سفرههای زیرزمینی در سالهای اخیر از جمله مهمترین عوامل فرونشست زمین در استان مرکزی به شمار میرود و جلوگیری از کشت محصولات آببر، آبیاری غرقابی محصولات کشاورزی، مسدود کردن چاههای زیرزمینی و جلوگیری ازاضافه برداشت چاههای مجاز از جلمه راهکارهای مدیریت آب سفرههای زیرزمینی وفرونشست زمین دراستان مرکزی است.
۲ مورد فرونشست زمین در استان مرکزی مشاهده شد
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی گفت: ۲ مورد فرونشست زمین در محدوده کویر میقان اراک و شهرستان کمیجان مشاهده شده است. «عبدالحسین محمدی» افزود: این فرونشستها در کویر میقان اراک و روستای «حسین آباد» شهرستان کمیجان مشاهده شد و میزان این فرونشستها از ۱۰ سانتیمتر تا ۲ متر است. وی ادامه داد: جلوگیری از بیابانزایی و کاهش سطح سفرههای زیرزمینی از جمله برنامههای اولویتدار ادارهکل منابع طبیعی وآبخیزداری استان مرکزی با اجرای طرحهای آبخیزداری دراین استان است. مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی خاطرنشان کرد: این استان با دارا بودن ۴۹۰ هزار هکتار اراضی بیابانی از جمله ۲۲ استان بیابانی کشور است و بیشترین اراضی بیابانی استان در شهرستان زرندیه قرار دارد. محمدی اضافه کرد: مقابله با بیابانزایی و کاهش زمینهای بیابایی در استان مرکزی از برنامههای اولویتدار این ادارهکل است و همواره زمینهای بیابانی مورد پایش کارشناسان ادارهکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی برای جلوگیری از پیشروی بیابان در استان است. وی ادامه داد: با توجه به افت آبهای زیرزمینی در استان مرکزی، استفاده از گونههای چند ساله که در زمینهای بیابانی استان کشت شده بود، دچار مشکل شده و این گونهها در حال نابودی است که این مهم روند بیانزایی را در استان تشدید میکند. مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی افزود: برای این منظور با افزایش اراضی بیابانی فرونشستهایی را در این استان شاهد هستیم که اجرای طرحهای آبخیزداری در راستای افزایش سطح سفرههای زیرزمینی و جلوگیری از فرونشست زمین در استان است.
فرونشست سالانه ۱۷ سانتی متری زمین در اراک
مدیرکل راه و شهرسازی استان مرکزی نیزدر این خصوص گفت: فرونشست زمین از جمله مهمترین حوادث طبیعی و غیرطبیعی کشور و این استان است و اهمیت این مهم از زلزله برای کشور و استان مرکزی بیشتر است. «حمید انعامی» افزود: کاهش سطح سفرههای زیرزمینی در شهرستان اراک، فرونشست سالانه ۱۷ سانتی متری در مناطق شمال شهرستان اراک را به همراه دارد. وی ادامه داد: فرونشست زمین در شهرستان اراک از روستای هزاوه این شهرستان آغاز و شهر داود آباد، دشت میقان، فرودگاه و مناطق شمال شرقی این شهر از جمله معصومیه، کارچان، امانآباد و حاجیآباد را در برمیگیرد. مدیرکل راه و شهرسازی استان مرکزی خاطرنشان کرد: مناطق هم مرز این استان با استان همدان شامل شهرهای میلاجرد و کمیجان و شهرهای شمالی استان از جمله زرندیه، ساوه و مامونیه نیز سالانه دارای فرونشست زمین هستند. انعامی گفت: برخی مناطق شهرستان شازند و شهر توره نیز به تازگی دچار فرونشست زمین شدهاند.
وی تهدید فرونشست زمین در استان مرکزی را خیلی بیشتر از زلزله دانست و افزود: در زلزله، نگرانی درخصوص فعال شدن گسلهای موجود دراستان وجود دارد اما فرونشست زمین هر لحظه در استان در حال رخ دادن است. مدیرکل راه و شهرسازی استان مرکزی جلوگیری ازکشت محصولات آببروآبیاری غرقابی را راهکارهای مهم جلوگیری ازفرونشست زمین در استان عنوان کرد و گفت: کشت محصولات کشاورزی در استان باید به صورت آبیاری قطرهای و گلخانهای انجام شود تا ضمن افزایش تولید، از هدررفت آب در استان جلوگیری شود. انعامی ادامه داد: مدیریت آبهای زیرزمینی از دیگر راهکارهای کاهش سطح سفرههای زیرزمینی و فرونشست زمین در استان مرکزی است و نیاز است ضمن مسدود کردن چاههای غیرمجاز، از اضافه برداشت چاههای مجاز نیز جلوگیری شود. وی اظهار داشت: متولی مسدود کردن چاههای غیرمجاز در استان مرکزی، ادارهکل آب منطقهای این استان است و این ادارهکل نیز به تنهایی نمیتواند در این زمینه موفق باشد و تصمیمگیری در خصوص مدیریت مصرف آب باید توسط مسئولان عالی استان انجام شود.
مدیرکل راه و شهرسازی استان مرکزی ادامه داد: این استان در منطقه خشک و نیمهخشک کشور قرار دارد و عدم تصمیمگیری صحیح در زمینه جلوگیری از اضافه برداشت آبهای زیرزمینی فرونشست زمین و مخاطرات بعدی میشود.
انعامی با یادآوری عبور راهآهن، خط لوله نفت و گاز سراسری از استان مرکزی و شهرستان اراک گفت: فرونشست زمین در استان و این شهرستان شکستگی لوله و مخاطراتی را در این حوزه به همراه داشته است.
وی ادامه داد: فرونشست زمین تنها مربوط به استان مرکزی نیست و به دلیل برداشت بیرویه آب از سفرههای زیرزمینی در کشور این حادثه در استانهای مختلف در حال مشاهده است و در بلندمدت مشکلات و خسارتهایی را برای ساختمانها و تاسیسات زیربنایی به همراه دارد.
مدیرکل راه و شهرسازی استان مرکزی اظهار داشت: کشت محصولات گلخانهای، توسعه سامانههای آبیاری نوین، مدیریت سفرههای زیرزمینی، مسدود کردن چاههای غیرمجاز و جلوگیری از اضافه برداشت چاههای مجاز از جمله مهمترین راهکارهای جلوگیری از فرونشست زمین در استان و کشور است.
ذخیره آب ۲ سد بزرگ استان مرکزی ۲۰ درصد کاهش یافت
مدیرعامل شرکت آب منطقهای استان مرکزی نیز گفت: استان مرکزی پاییز خشکی را پشتسر گذاشت و میزان بارندگیها در این فصل به ۵۸ میلیمتر رسید که نسبت به مدت مشابه سال قبل، ۹۰ درصد کاهش یافت. «عزت الله آمره» افزود: ذخیره آب در سد ساوه در پایان فصل پاییز امسال، ۱۷ درصد مخزن و در سد کمال صالح ۳۸ درصد مخزن بود که این میزان در مدت مشابه سال گذشته به ترتیب ۳۹ و ۵۳ درصد بود. مدیرعامل شرکت آب منطقهای استان مرکزی افزود: تأمین مقداری از آب شرب دلیجان و محلات توسط سد کوچری انجام میشود و وضعیت آب این سد مناسب نیست. آمره اظهار داشت: سههزار و ۲۰۰ دستگاه کنتور روی چاههای استان مرکزی نصب است که یکهزار و ۸۷۹ دستگاه مربوط به چاههای کشاورزی است. مدیرعامل شرکت آب منطقهای استان مرکزی ادامه داد: امسال، نصب کنتوربرروی ۸۰۰ چاه هدفگذاری شد که تاکنون ۲۸۰ کنتور نصب شده است. آمره گفت: هفت هزار چاه کشاورزی در استان مرکزی وجود دارد که یکهزار و ۸۰۰ چاه کشاورزی به کنتور تجهیز شده است. وی یادآور شد: امسال سومین سال وقوع خشکسالی در استان مرکزی است که میزان افت آب سفرههای زیرزمینی استان در سال جاری نسبت به سالهای قبل زیادتر بود و سطح سفرههای زیرزمینی استان مرکزی در برخی مناطق تا ۶ متر کاهش یافتهاست. آمره با یادآوری روند مناسب مسدودسازی چاههای غیرمجاز استان مرکزی از سال ۸۴ تاکنون، گفت: ۳۱۲ چاه غیرمجاز در استان وجود دارد که ۲۵۰ حلقه این چاهها امسال باید مسدود شوند و از ابتدای سال جاری تاکنون ۶۲ حلقه چاه مسدود شده است. مدیرعامل آب منطقهای استان مرکزی گفت: با مسدودسازی ۲۵۰ حلقه چاه غیرمجاز در سال جاری، بقیه این چاهها سال آینده مسدود و پرونده این چاهها در استان بسته میشود. آمره افزود: برخی چاههای بدون پروانه استان مرکزی برقدار شدهاند که باید تعیین و تکلیف شوند. وی ادامه داد: یکهزار و ۷۰۰ چاه فرمیک باقی مانده، قبل از سال ۸۵ در استان مرکزی وجود دارد که صدور پروانه این چاهها دردستورکاراست. مدیرعامل آب منطقهای استان مرکزی افزود: رودخانه قرهچای ازجمله رودخانههای استان مرکزی است که سه تا چهار دشت استان از این رودخانه تغذیه میشوند و در پایان وارد سد ساوه میشود.
آمره با یادآوری کاهش ۶ متری سفرههای زیرزمینی در شهرستان دلیجان و محلات، افزود: نیازاست برای جلوگیری از مشکل برای صنایع این شهرستان زمینه تأمین آب این صنایع از سد ۱۵ خرداد فراهم شود.